De zonnewind

De zonnewind is een continue stroom van plasma deeltjes afkomstig van de Zon. Deze deeltjes veranderen constant in snelheid, dichtheid en temperatuur. De meest dramatische schommelingen in deze drie parameters vind plaats waneer de zonnewind afkomstig is van een coronaal gat of een coronale massa uitstoot. Een coronaal gat kan gezien worden als de bron van een constante stroom deeltjes met een hoge snelheid terwijl een coronale massa uitstoot wolk met plasma is die een hogere snelheid en dichtheid heeft dan de gewone zonnewind. Bij aankomst op Aarde stuit de zonnewind op het aardmagnetisch veld waar meer of minder zonnewinddeeltjes binnendringen rond de magnetische polen en zorgen voor het poollicht.
Afbeelding: Artistieke impressie waar een zonneuitbarsting het aardmagnetisch veld treft.

De zonnewindsnelheid

De snelheid van de zonnewind is heel belangrijk, als de snelheid te laag is zal er geen poollicht zijn. De normale zonnewindsnelheid ligt rond de 300km/sec maar stijgt wanneer er een coronaal gat of een coronale massa uitstoot aankomt op Aarde. Afhankelijk van de snelheid van de impact kan deze springen naar 500 tot zelfs meer dan 1000km/sec. Een goede snelheid om in onze streken tot poollicht te kunnen komen ligt hoger dan 700km/seconde; maar het is niet uitgesloten dat het ook kan gebeuren bij lagere snelheden als de waardes van het interplanetair magnetisch veld gunstig zijn. Op de grafieken kan je meestal goed zien als er een schokfront is aangekomen, de zonnewind maakt dan een plotse stijging met een verschil van enkele honderden kilometer per seconde bij grote stormen. Het zal dan nog enkele tientallen minuten duren voordat de schokgolf de Aarde passeert en de magnetometers reageren.

Afbeelding: De aankomst van een schokfront in 2006, het verschil is duidelijk te zien.

De zonnewinddichtheid

Met de zonnewinddichtheid word bedoelt de dichtheid van de deeltjes (de protonen) die door de zonnewind worden meegevoerd. Uit hoe meer deeltjes de plasmawolk bestaat, hoe meer kans op poollicht. De schaal die men hier gebruikt zijn protonen per kubieke centimeter, afgekort als p/cm³ (protonen/cm³). Een waarde hoger dan 30p/cm³ is positief maar wil niet zeggen dat er effectief poollicht zal zijn. De snelheid van de zonnewind en de de waardes van het interplanetair magnetisch veld zijn over het algemeen net zo belangrijk! Let er dus goed op!

Het meten van de zonnewind

De interplanetair magnetisch veld gegevens zoals je kan vinden op deze website komen van de Deep Space Climate Observatory (DSCOVR) satelliet. De DSCOVR satelliet meet de zonnewind snelheid, dichtheid, temperatuur en ook de karakteristieken van het interplanetair magnetisch veld. DSCOVR bevind zich bij Lagrange Punt L1 welke zich op ongeveer 1/100ste van de afstand Zon-Aarde bevindt. De zwaartekracht van de Zon en de Aarde hebben hier een evengrote aantrekkingskracht op objecten die zich hier bevinden waardoor satellieten een stabiele baan kunnen behouden. Omdat de DSCOVR satelliet zich precies tussen de Aarde en de Zon in bevind, meet DSCOVR altijd de zonnewind en interplanetair magnetisch veld data die onderweg zijn naar de Aarde. De zonnewind die DSCOVR meet doen er ongeveer 1 uur over om de afstand tussen het L1 punt en de Aarde te overbruggen tijdens rustige condities. Als de snelheid van de zonnewind hoog ligt dan kan het aanzienlijk minder tijd duren om deze afstand af te leggen. Op de website kan je altijd zien hoe lang de zonnewind erover doet om de afstand tussen het L1 punt en de Aarde te overbruggen.

Afbeelding: De locatie van een satelliet bij Lagrange Punt L1.

De interplanetair magnetisch veld gegevens zoals je kan vinden op deze website komen van de Deep Space Climate Observatory (DSCOVR) satelliet. De DSCOVR satelliet meet de zonnewind snelheid, dichtheid, temperatuur en ook de karakteristieken van het interplanetair magnetisch veld. DSCOVR bevind zich bij Lagrange Punt L1 welke zich op ongeveer 1/100ste van de afstand Zon-Aarde bevindt. De zwaartekracht van de Zon en de Aarde hebben hier een evengrote aantrekkingskracht op objecten die zich hier bevinden waardoor satellieten een stabiele baan kunnen behouden. Omdat de DSCOVR satelliet zich precies tussen de Aarde en de Zon in bevind, meet DSCOVR altijd de zonnewind en interplanetair magnetisch veld data die onderweg zijn naar de Aarde. De zonnewind die DSCOVR meet doen er ongeveer 1 uur over om de afstand tussen het L1 punt en de Aarde te overbruggen tijdens rustige condities. Als de snelheid van de zonnewind hoog ligt dan kan het aanzienlijk minder tijd duren om deze afstand af te leggen.

<< Keer terug naar vorige pagina