Wat zijn zonnevlekken?

Op het oppervlak van de Zon worden donkere vlekken gevormd die we zonnevlekken noemen. Deze zonnevlekken kunnen soms vele malen groter worden dan de Aarde zelf. De zonnevlekken zijn donker van kleur aangezien dit koudere gebieden zijn op het zonneoppervlak. Een grote zonnevlek kan een oppervlaktetemperatuur hebben van 3700°C, als we dit vergelijken met de temperatuur van de fotosfeer (5500°C) is dit een groot verschil. Mochten we een zonnevlek uit de Zon kunnen nemen en aan de nachtelijke hemel plaatsen zal deze de helderheid hebben van een volle maan, een groot contrast met de enorm heldere Zon zelf.

Zonnevlekken zijn een heel normaal verschijnsel op onze Zon, zeker in de jaren rondom het zonnemaximum. Rond het zonneminimum zullen er weinig tot geen zonnevlekken te vinden zijn op de Zon. Zonnevlekken ontstaan waar magnetische veldlijnen vanuit het binnenste van de Zon naar buiten komen. Elke vlek heeft zo een eigen magnetische polariteit.

Een zonnevlek bestaat uit twee delen:

• Het donkere gedeelte (umbra)
• Lichter gedeelte rond het donkere gedeelte (penumbra)

Zonnevlekkengroepen

De afbeelding hieronder die gemaakt is door de Solar Dynamics Observatory laat een groot en complex zonnevlekkengebied zien die bestaat uit meerdere zonnevlekken. Dit heet ook wel een zonnevlekkengroep of een actief gebied. Iedere dag worden alle zonnevlekkengebieden op de zonneschijf geanalyseerd en krijgen deze een nummer. Dit word gedaan door het Amerikaanse NOAA Space Weather Prediction Center. Groepen met zonnevlekken, en dan zeker groepen met een complexe magnetische configuratie, staan er bekend om dat deze zonnevlammen kunnen produceren.

Rotatie van de Zon

De Zon draait om haar as net zoals de Aarde dit doet. Zonnevlekkengebieden volgen de rotatie van de Zon. Dit betekend dat een zonnevlekkengebied langzaam van het oosten naar het westen draait zoals gezien vanaf de Aarde. Dit is belangrijk omdat zonnevlekkengebieden redelijk richting de Aarde moeten staan om als er een zonnevlam plaatsvind een redelijke kans te hebben dat een coronale massa uitstoot daadwerkelijk richting de Aarde zal komen. Het duurt ongeveer 2 weken voor een zonnevlekkengebied om vanaf de oostelijke zonnerand naar de westelijke zonnerand te roteren zoals gezien vanaf de Aarde. Hoe verder weg een zonnevlekkengebied is van de evenaar, hoe langer het duurt voor z’n gebied om van het oosten naar het westen te draaien. Dit komt doordat de Zon sneller draait bij haar evenaar dan bij de polen. Bij de evenaar is dit ongeveer 25.6 dagen en 33.5 dagen bij de polen. Gezien vanaf de Aarde zoals wij om de Zon heen draaien, ziet het eruit alsof de Zon eens om haar as draait bij de evenaar in ongeveer 28 dagen.

Animatie: Het grootste zonnevlekkengebied van zonnecyclus 24 (zonnevlekkengebied 2192) roteert hier in ongeveer 2 weken tijd van oost naar west zoals gezien door NASA’s Solar Dynamics Observatory.

Meer over zonnevlekken

<< Keer terug naar vorige pagina